Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την γρίπη και τον αντιγριπικό εμβολιασμό
Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης Α, Β και C και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσηση. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη.
Τα κύρια συμπτώματα της γρίπης είναι:
- πονοκέφαλος
- πόνοι στις αρθρώσεις και στην πλάτη
- ζάλη και ίλιγγος
- αδυναμία και κομμάρες
- πυρετός υψηλός που έρχεται συνήθως απότομα και συνοδεύεται από ρίγη και διαρκεί 3-4 ημέρες
- έντονοι ιδρώτες
Τα έντονα συμπτώματα της γρίπης διαρκούν 4-6 ημέρες, ενώ πλήρης αποκατάσταση της υγείας έχουμε 7-10 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο). Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός, ο οποίος συστήνεται να γίνεται κατά τους μήνες Οκτώβριο – Νοέμβριο, κάθε χρόνο, αλλά μπορεί να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης και είναι απαραίτητος για τις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, παιδιά και ενήλικες, που παρουσιάζουν επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα (άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιακή νόσο, ανοσοκαταστολή, αιμοσφαιρινο̟πάθειες, σακχαρώδη διαβήτη/χρόνιο μεταβολικό νόσημα, χρόνια νεφροπάθεια, νευρομυϊκά νοσήματα), έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης(Μάλιστα, σύμφωνα με μια νέα έρευνα Νορβηγών επιστημόνων διαπιστώθηκε ότι ο εμβολιασμός για την γρίπη κατά τη περίοδο της εγκυμοσύνης, δεν αυξάνει τον κίνδυνο να πάθει κάτι το έμβρυο. Τονίζουν δε, ότι οι εγκυμονούσες θα πρέπει να αγχώνονται περισσότερο για την ίδια την γρίπη και όχι για το εμβόλιο. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, ο εμβολιασμός προστατεύει τόσο τις έγκυες όσο και το έμβρυο από τη γρίπη), λεχώνες, θηλάζουσες, άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος(BMI)>40kg/m2, παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (πχ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδής αρθρίτιδα), άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά <6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα και οι εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας.
Τα νέα εμβόλια κατά της γρίπης(της περιόδου( 2016-2017) θα έχουν επιπροσθέτως ως στόχο ένα στέλεχος της γρίπης Α (H3N2), που δεν καλύφθηκε στις εκδόσεις των εμβολίων του περασμένου έτους. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι 70% – 90%. Η προστασία που παρέχει εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας του ατόμου που εμβολιάζεται, καθώς και από την ταύτιση των στελεχών του εμβολίου με αυτά που κυκλοφορούν την ίδια περίοδο στην κοινότητα. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι απαιτούνται τουλάχιστον δύο εβδομάδες από τη στιγμή του εμβολιασμού για την παραγωγή αντισωμάτων και αποτελεσματικότερη προστασία κατά της γρίπης.
Το εποχικό εμβόλιο είναι καλά ανεκτό και ασφαλές. Η ανησυχία για την κατανάλωση ορισμένων τροφών όπως αυγών, ψαριών, κοτόπουλου, σοκολάτας, ξηρών καρπών πριν και μετά τον αντιγριπικό εμβολιασμό, είναι ανεδαφική, εφόσον ο εμβολιαζόμενος δεν είναι αλλεργικός σε αυτές τις τροφές.
Στους ενήλικες αρκεί να γίνεται μόνο μία ετήσια δόση. Μελέτες έχουν δείξει ότι επαναληπτική δόση του εμβολίου γρίπης δεν προσφέρει στην βελτίωση της ανοσίας. Στα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά κατά της γρίπης, πρέπει να γίνονται δύο δόσεις εμβολίου, σε διάστημα τουλάχιστον ενός μήνα η μία από την άλλη.
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν είναι: τοπικός ερεθισμός στο σημείο της ένεσης, κεφαλαλγία, αίσθημα κόπωσης και κακουχίας, μυαλγίες, αρθραλγίες και πυρετός. Μετά τον εμβολιασμό, ενδέχεται να εμφανιστεί αλλεργική αντίδραση, η οποία σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι πολύ σοβαρή..
Οι αντενδείξεις του αντιπριπικού εμβολιασμού αφορούν άτομα με ιστορικό σοβαρής αλλεργίας σε αυγά ή σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου (για άτομα υψηλού κινδύνου πρέπει να προηγείται επικοινωνία με αλλεργιολογικό τμήμα), άτομα με ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης στο εμβόλιο της εποχικής γρίπης, άτομα με ιστορικό συνδρόμου Guillain-Barre. Άτομα με πυρετό πρέπει να περιμένουν να
υποχωρήσει ο πυρετός πριν κάνουν εμβόλιο.
Εκτός του εμβολιασμού, η εφαρμογή προληπτικών μέτρων, όπως το συχνό και σωστό πλύσιμο των χεριών, η κάλυψη του στόματος και της μύτης σε περίπτωση βήχα ή φτερνίσματος, καθώς και η αποφυγή συγχρωτισμού, συμβάλλουν στην πρόληψη της μετάδοσης.