Το βαλιτσάκι των πρώτων βοηθειών στις διακοπές
Οι καλοκαιρινές διακοπές για το σύγχρονο άνθρωπο αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία απόδρασης από το πιεστικό εργασιακό περιβάλλον και το καθημερινό stress. Επιπλέον, προσφέρουν σωματική και ψυχική ξεκούραση, αναζωογονούν τον οργανισμό και συμβάλλουν στην ανάκτηση της χαμένης ενέργειας για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων του το φθινόπωρο.
Όμως, η υπερβολική έκθεση σε ένα άγνωστο πολλές φορές περιβάλλον, και η επιθυμία για ήλιο, θάλασσα, εξοχή και καλοκαιρινά σπορ κρύβουν κινδύνους που μπορούν να εκδηλωθούν κατά τη διάρκεια των διακοπών και να τις αποδιοργανώσουν. Οι κίνδυνοι αυτοί προέρχονται είτε από τον ήλιο (ηλιακό έγκαυμα, ηλίαση, θερμοπληξία, φωτοτοξικές ή φωτοαλλεργικές αντιδράσεις, επιδείνωση ή εμφάνιση νέων δερματικών νοσημάτων), είτε από ορισμένους “κατοίκους” του φυσικού περιβάλλοντος, (κουνούπια, μέλισσες, σφήκες, αράχνες, σκορπιοί, φίδια, τσιμπούρια, μέδουσες, τσούχτρες, αχινοί, δράκαινες, σκορπίνες, θαλάσσιες ανεμώνες) που προκαλούν ένα μεγάλο φάσμα κλινικών εκδηλώσεων έως και αλλεργικό σοκ, είτε τέλος από ατυχήματα, τραυματισμούς, πνιγμούς ή άλλες νοσολογικές καταστάσεις (δερματίτιδα εξ επαφής με ορισμένα φυτά, κολπίτιδα, επιπεφυκίτιδα, ωτίτιδα, ουρολοίμωξη, ψύξη, ναυτία, εμέτους, διάρροια, μόλυνση λόγω επαφής με άγνωστα ζώα και διάφορα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μετά από επαφή με άγνωστα άτομα).
Φεύγοντας λοιπόν για τις διακοπές, εκτός από τις αποσκευές μας, απαραίτητο είναι και ένα βαλιτσάκι πρώτων βοηθειών, η σωστή επιλογή και η κατάλληλη οργάνωση του οποίου έχουν ιδιαίτερη σημασία και αποτελούν προϋπόθεση για να μην αντιμετωπίσουμε δυσκολίες στη συνέχεια.
Η κατασκευή του πρέπει να είναι από ανθεκτικό υλικό που να προστατεύει από ήλιο, θερμότητα, νερό, υγρασία, οσμές, κ.λπ. Το εσωτερικό του να είναι κατάλληλα διαμορφωμένο για την ταξινόμηση του περιεχομένου του.
Αρχικά το εμπλουτίζουμε με όλα τα βασικά φάρμακα που παίρνουμε σε τακτική βάση εμείς ή τα μέλη της οικογένειάς μας, σε επαρκείς ποσότητες και στην κανονική τους συσκευασία. Επίσης είναι απαραίτητα τοπικά φάρμακα, όπως κορτιζονούχες κρέμες, αλοιφές ή γαλακτώματα, αντιβιοτικές αλοιφές, κολλύρια για τα μάτια, αντιφθειρικές λοσιόν ή σαμπουάν και αντιφλεγμονώδεις κρέμες. Από τα φάρμακα που χορηγούνται συστηματικά, πρώτης γραμμής είναι τα κορτικοστεροειδή σε ενέσιμη μορφή (Solucortef, CelestoneChronodose) ή σε χάπια (Medrol, Prezolon), τα αντιϊσταμινικά σε χάπια, σιρόπια ή σταγόνες, αντιβιοτικά, αντιπυρετικά, αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, φάρμακα για ναυτία (Vomex, δραμαμίνη), αντιδιαρροϊκά (Imodium), αντιόξινα και άλλα φάρμακα για το στομάχι (Maalox, Losec), βρογχοδιασταλτικά (Choledyl) και σπασμολυτικά (Buscopan). Μη φαρμακευτικά προϊόντα που επίσης περιλαμβάνονται είναι αντιηλιακά προσώπου και σώματος με υψηλό SPF, κρέμες, ζελ ή γαλακτώματα για ανακούφιση από εγκαύματα ή οξείες δερματοπάθειες, εντομοαπωθητικά, αμμωνία σε στικ, σπρέυ ή κρέμα, ξύδι και ταλκ.
Το βαλιτσάκι των πρώτων βοηθειών πρέπει ακόμα να είναι εφοδιασμένο με αντισηπτικά, όπως φυσιολογικό ορό, Betadine, Octenisept, αλλά και με επιδεσμικό υλικό, όπως βαμβάκι, γάζες, αυτοκόλλητες γάζες (Hansaplast), λευκοπλάστ, ελαστικούς επιδέσμους, αυτοκόλλητες ταινίες συγκράτησης δέρματος (Steri–strips), μεγάλους τριγωνικούς επιδέσμους και παγοκύστεις για την αντιμετώπιση ατυχημάτων.
Εργαλεία που επίσης χρειάζονται, είναι ένα ψαλίδι, μια λαβίδα ή ένα τσιμπιδάκι, ένα νυστέρι ή ένα μυτερό μαχαίρι, γάντια μιας χρήσης, ένα θερμόμετρο, σύριγγες αποστειρωμένες, ένα επιστόμιο τεχνητής αναπνοής και μια συσκευή αρνητικής πίεσης (ASPIVENIN), με την οποία αφαιρούνται δηλητηριώδες ουσίες μετά από τσιμπήματα (μέλισσες, σφήκες, δράκαινες, φυτά) ή δήγματα (φίδια, σκορπιοί). Ορισμένα μάλιστα άτομα με ιστορικό αλλεργίας πρέπει να έχουν μαζί τους μια ένεση αδρεναλίνης για παιδιά ή ενήλικες (ANAPENinj 100 και 300μcg/0.3ml αντίστοιχα). Πρόκειται για μια έτοιμη, προγεμισμένη σύριγγα σε συσκευή αυτοχορηγούμενης ένεσης (πένα) για ενδομυϊκή έγχυση που χρησιμοποιείται σαν θεραπεία διάσωσης σε οξείες αλλεργικές καταστάσεις. Η εφαρμογή μπορεί να επαναληφθεί μετά από 10-15 ημέρες εάν χρειασθεί. Αποτελεσματική δόση θεωρούνται τα 0.005-0.01mg/kgr βάρους σώματος.
Τέλος στο βαλιτσάκι αυτό τοποθετούμε τα βιβλιάρια υγείας μας (ΑΜ, ΑΜΚΑ), μια ατζέντα με τα τηλέφωνα των γιατρών μας, καθώς και άλλα τηλέφωνα πρώτης ανάγκης (Κέντρο δηλητηριάσεων, Φαρμακεία, ΕΚΑΒ, ΚΕΕΛΠΝΟ, κ.λπ.).
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το μικρό αυτό ταξιδιωτικό φαρμακείο δεν μπορεί να υποκαταστήσει ούτε το γιατρό, ούτε το κανονικό φαρμακείο, ούτε φυσικά το νοσοκομείο. Όμως, θα συμβάλλει σημαντικά, ώστε οι διακοπές μας να γίνουν πιο ανέμελες και πιο ασφαλείς.
ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΚΟΝΤΟΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, Διευθυντής 2ης Δερματολογικής Κλινικής, Νοσοκομείο “Α. Συγγρός”
Αναδημοσίευση από το τεύχος Απριλίου-Ιουνίου 2013 του περιοδικού INFO DERMA