Ψείρες, όσα πρέπει να γνωρίζουμε…
Ένα άρθρο, που επιμελήθηκε η Μαργαρίτα Φατσέα, Φαρμακοποιός
Οι ψείρες είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί γονείς και παιδιά, ειδικά τους πρώτους μήνες της σχολικής χρονιάς αφού θεωρείται ότι είναι δύσκολο να απαλλαγούν από αυτές. Προσβάλλουν συνήθως παιδιά ηλικίας 3-12 ετών με τα κορίτσια να είναι περισσότερο επιρρεπή συγκριτικά με τα αγόρια, αν και δεν φαίνεται να συσχετίζεται η μόλυνση του τριχωτού με την καθαριότητα αυτού ή το μήκος των μαλλιών.
Οι ψείρες είναι παράσιτα λευκά, καφέ ή σκούρο γκρι που προσβάλλουν το τριχωτό της κεφαλής και τρέφονται με ανθρώπινο αίμα προκαλώντας φαγούρα και ερεθισμό. Προσβάλλουν τις περιοχές πίσω από τα αυτιά, τον αυχένα και το τριχωτό της κεφαλής και μεταδίδονται εύκολα από άτομο σε άτομο κυρίως με την άμεση επαφή( κεφάλι με κεφάλι, κοινή χρήση πετσέτας, βούρτσας ή καπέλου). Η διάρκεια ζωής τους είναι περίπου 40 ημέρες. Η θηλυκή ψείρα είναι ελαφρώς μεγαλύτερη σε μέγεθος από την αρσενική. Γεννά 6 αυγά την ημέρα που ονομάζονται κόνιδες, αλλά αυτές είναι δύσκολο να διακριθούν με γυμνό μάτι αφού το χρώμα τους είναι όμοιο με εκείνο του δέρματος. Παρουσιάζονται σαν στρογγυλά ή οβάλ στίγματα σφιχτά κολλημένα στις τρίχες κοντά στο τριχωτό της κεφαλής. Τα αυγά επωάζονται για 10 ημέρες και μετά την ενηλικίωση τους μπορούν και αυτά να κάνουν καινούργια αυγά. Οι ψείρες δεν μπορούν να ζήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα μακριά από το ανθρώπινο κεφάλι (περίπου 1-2 ημέρες), ενώ εντύπωση προκαλεί ότι τα αυγά που μπορούν να εντοπιστούν στο κεφάλι ενός προσβεβλημένου ατόμου είναι εκατοντάδες, οι ψείρες δεν μπορεί να είναι περισσότερες από 12 κάθε φορά.
Πρόληψη
Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τις ψείρες είναι η πρόληψη. Τα παιδιά, όπως και οι γονείς θα πρέπει να έχουν ενημερωθεί σωστά για το πώς να προφυλαχθούν από αυτές. Ο τακτικός έλεγχος με μια ψιλή χτένα στο κεφαλάκι του παιδιού θα βοηθήσει ώστε να ανιχνευθεί γρήγορα τυχών μόλυνση, ειδικά αν το παιδάκι έχει προσβληθεί ξανά στο παρελθόν από ψείρες. Εάν το παιδί έχει μακριά μαλλιά, καλό θα ήταν να είναι πάντοτε δεμένα όταν πηγαίνει σχολείο. Θα πρέπει, επίσης, να συμβουλεύσουμε το παιδί να μην μοιράζεται με άλλα παιδιά χτένες, βούρτσες ή καπέλα και να μην έρχεται σε επαφή με παιδιά που ήδη έχουν μολυνθεί. Έχει παρατηρηθεί ότι οι ψείρες παρουσιάζουν μειωμένη κινητικότητα στην αύξηση ή μείωση της θερμοκρασίας του τριχωτού, καθιστώντας ευεργετική τη συχνή χρήση ζεστού αέρα στα μαλλιά με πιστολάκι μετά το λούσιμο. Υπάρχει στην αγορά πληθώρα σκευασμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληπτικά και σε καθημερινή βάση, ώστε να προστατευτεί το παιδί.
Αντιμετώπιση
Στα φαρμακεία υπάρχουν διάφορα προϊόντα τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια για την αντιμετώπιση των ψειρών. Αυτά διαχωρίζονται στα φυτικά (περιέχουν συστατικά όπως το χρυσάνθεμο) και στα φαρμακευτικά (περιέχουν μαλάθιο, βενζοϊκό βενζύλιο, πυρεθρίνες, καρβύλιο και λινδάνιο). Τα προϊόντα αυτά σκοτώνουν τις ψείρες αλλά όχι τις κόνιδες, οι οποίες θα πρέπει να απομακρυνθούν με το ειδικό χτενάκι. Η καινοτομία σε αυτά τα νέα προϊόντα βασίζεται στη δυνατότητα που έχουν να εξοντώνουν τις ψείρες μηχανικά, προκαλώντας τους ασφυξία. Ωστόσο, η αλόγιστη χρήση τους καθιστά τις ψείρες ανθεκτικές και έτσι είναι πιο δύσκολο να απαλλαγούμε από αυτές. Γι’ αυτό και θα πρέπει τέτοιου είδους σκευάσματα να χρησιμοποιούνται μόνο εφ’ όσον είναι εξακριβωμένο ότι στο κεφαλάκι του παιδιού υπάρχουν ζωντανές ψείρες και κόνιδες. Πώς θα γίνει αυτό; Αν παρατηρήσετε ότι τα αυγά βρίσκονται κολλημένα στην τρίχα και σε απόσταση πάνω από 1,5 εκατοστό από το τριχωτό, αυτό σημαίνει ότι έχουν ήδη εκκολαφθεί και αυτά προέρχονται από κάποια παλαιότερη επιμόλυνση. Σε περίπτωση που βρεθούν ζωντανές ψείρες ή κόνιδες, αυτές θα βρίσκονται επάνω στο τριχωτό, αφού θα πρέπει να τραφούν με το αίμα αυτού.
Τα παλαιότερα σκευάσματα έπρεπε να παραμείνουν στο κεφάλι για περίπου 12 ώρες, ωστόσο για τα νεότερης γενιάς αντιφθειρικά μια εφαρμογή της μισής ή μίας ώρας είναι αρκετή. Όποιο σκεύασμα και αν χρησιμοποιήσετε θα πρέπει να ακολουθηθεί και η διαδικασία του χτενίσματος των μαλλιών με ειδικές χτένες ώστε να εντοπίσετε και να απομακρύνετε ψείρες ή κόνιδες, πράγμα αρκετά χρονοβόρο αλλά συγχρόνως απαραίτητο. Καλό θα ήταν να χωρίσετε τα μαλλιά σε τμήματα και να χτενίσετε κάθε τμήμα 2 με 3 φορές. Η θεραπεία θα πρέπει να επαναλαμβάνεται 7 ημέρες αργότερα, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες που αναγράφονται στην εκάστοτε συσκευασία. Επαναλάβετε τη διαδικασία για περίπου 2 εβδομάδες μετά την τελευταία φορά που βρήκατε κάποια ψείρα ζωντανή.
Εναλλακτικά, κάποιοι πιο φυσικοί τρόποι μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν φθειροκτόνα, ωστόσο οι αποτελεσματικότητά τους είναι αμφισβητήσιμη. Τέτοιου είδους παρασκευάσματα μπορεί να περιέχουν ξύδι, λάδι καρύδας ή ελαιόλαδο, λεμόνι ακόμα και στοματικό διάλυμα ή μαγιονέζα.
Εξίσου σημαντικό είναι να πλύνετε τα ρούχα, τα κλινοσκεπάσματα ακόμα και τα λούτρινα αρκουδάκια σε υψηλές θερμοκρασίες (περίπου 60 βαθμοί) αφού προηγουμένως τα έχετε βγάλει στον ήλιο ή τα έχετε κλείσει σε πλαστικές σακούλες για περίπου 15 ημέρες. Εναλλακτικά, μπορείτε να τα βάλετε στο στεγνωτήριο ή να τα σιδερώσετε σε υψηλές θερμοκρασίες.
Χρησιμοποιήστε ηλεκτρική σκούπα για να καθαρίσετε χαλιά, μοκέτες ακόμα και τα καθίσματα του αυτοκινήτου.
Έξυπνα Tips
- Λούστε τα μαλλιά και εφαρμόστε μαλακτική κρέμα ώστε να σας διευκολύνει να απομακρύνετε τις ψείρες και τα αυγά με την ειδική χτένα.
- Απολυμάνετε τις βούρτσες και τις χτένες σας αφήνοντας τες μέσα σε οινόπνευμα για τουλάχιστον μια ώρα.
- Μην ξεχνάτε τον τακτικό έλεγχο στο κεφαλάκι του παιδιού ειδικά αν έχει ήδη μολυνθεί στο παρελθόν.
- Χρησιμοποιείστε τα αντιφθειρικά σκευάσματα σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία επαναλαμβάνοντας μια βδομάδα αργότερα.
- Μην κάνετε αντιφθειρική θεραπεία σε παιδιά μικρότερα των 2 ετών.
- Όλα τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να ακολουθήσουν κάποια αντιφθειρική αγωγή, έστω και προληπτικά.
- Μην χρησιμοποιείτε την ίδια αγωγή περισσότερες από 3 φορές σε ένα άτομο αν βλέπετε ότι δεν έχει αποτέλεσμα.
- Μην χρησιμοποιείτε ταυτόχρονα 2 ή περισσότερα αντιφθειρικά, εκτός αν έχετε συμβουλευθεί το παιδίατρο.
- Μη λούσετε τα μαλλιά για τουλάχιστον 2 ημέρες μετά την τελευταία χρήση του αντιφθειρικού γιατί ενδέχεται να μειώσετε τη δράση του.
- Ενημερώστε το σχολείο και τους υπόλοιπους γονείς εάν αντιληφθείτε ότι το παιδί σας έχει κολλήσει ψείρες.
- Χρησιμοποιείστε προληπτικές lotion στις περιόδους υψηλού κινδύνου, όπως σχολική περίοδο και κατασκήνωση.
- Δεν χρειάζεται να κάνετε αντιφθειρική θεραπεία σε κατοικίδια, αφού δεν προσβάλλονται από τις ίδιες ψείρες που προσβάλλονται οι άνθρωποι.
Πηγές:
www.pharmaherb.gr
www.paidiatros.gr
www.ygeia.tanea.gr
www.farmakeutikoskosmos.gr
www.iatropedia.gr
www.medlabgr.blogspot.com
www.alttherapy.blogspot.gr
www.imommy.gr
www.onmed.gr
www.paidiatros.gr
www.familylife.gr
www.eimaimama.gr
www.ygeia.tanea.gr
www.paidorama.com