ΑΝΤΗΛΙΑΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Ο ήλιος εκπέμπει ακτινοβολίες ορατές και αόρατες. Η ορατή ακτινοβολία έχει σημαντική ψυχοδιεγερτική δράση κ μας φτιάχνει τη διάθεση. Η υπέρυθρη διεισδύει σε βάθος στην επιδερμίδα, είναι αυτή που μας ζεσταίνει αλλά και αυτή που προκαλεί αγγειοδιαστολή, κοκκινίλα και σε ακραίες περιπτώσεις θερμοπληξία. Η υπεριώδης, τέλος, ενοχοποιείται για τα ηλιακά εγκαύματα, τη μείωση των φυσικών αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού, την πρόωρη γήρανση (φωτογήρανση) και τις καρκινογέσεις στο δέρμα.
Ένα άρθρο που επιμελήθηκε ο Τζανής Χατζηκόκκινος, Φαρμακοποιός.
Ο ήλιος μπορεί να είναι φίλος…
- Ευθύνεται για την παραγωγή μελανίνης, το φυσικό μαύρισμα και την προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα
- Μας χαρίζει αισιόδοξη και χαρούμενη διάθεση
- Ενεργοποιεί τη σύνθεση της βιταμίνης D, απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου και το χτίσιμο γερού οργανισμού
- Είναι απαραίτητος παράγοντας ζωής και ανάπτυξης φυτών και ζώων
…αλλά μπορεί να γίνει και εχθρός
- Προκαλεί ηλιακά εγκαύματα διαφόρου βαρύτητας με κοκκινίλα, φυσαλίδες ακόμα και πυρετό.
- Ευθύνεται για την πρόωρη γήρανση τη επιδερμίδας με αποτέλεσμα το δέρμα να δείχνει αφυδατωμένο και να εμφανίζονται ρυτίδες, χαλάρωση και σκούρες κηλίδες
- Προκαλεί και ενεργοποιεί την προδιάθεση για αλλοιώσεις της επιδερμίδα, όπως φωτοδερματίτιδες και φωτοευαισθησίες
- Ενοχοποιείται για αλλοιώσει των κυττάρων, οι οποίες εκφράζονται με μείωση της φυσικής άμυνας του δέρματος (φωτοανοσοκαταστολή), καταστροφή των δερματικών κυττάρων, αλλοιώσεις και πιθανές μεταλλάξεις DNA, πρόκληση μελανώματος και άλλων δερματικών καρκίνων.
Ο ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ
Το δέρμα έχει μια φυσική αντοχή απέναντι στις υπεριώδεις ακτίνες που αποτελεί το ηλιακό κεφάλαιο του καθενός, δηλαδή τη συνολική ποσότητα ακτινοβολίας που μπορεί να δεχθεί το δέρμα κατά τη διάρκεια τη ζωής, χωρίς κίνδυνο για την υγεία αλλά και την εμφάνισή του.
Το ηλιακό κεφάλαιο του κάθε ατόμου προσδιορίζεται με το φωτότυπό του.
ΦΩΤΟΤΥΠΟΣ | ΜΑΛΛΙΑ | ΧΡΩΜΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ | ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΗΛΙΑΚΟΥ ΕΓΚΑΥΜΑΤΟΣ | ΜΑΥΡΙΣΜΑ |
Ι | Κόκκινα | Λευκό | Πάντοτε | Ποτέ |
ΙΙ | Ξανθά | Ανοιχτό | Σχεδόν πάντοτε | Πολύ ελαφρύ |
ΙΙΙ | Ανοιχτά καστανά | Ανοιχτό | Συχνά | Ευδιάκριτο |
ΙV | Καστανά | Σκούρο | Σπάνια | Έντονο |
V | Σκούρα καστανά | Σκούρο | Εξαιρετικά σπάνια | Πολύ έντονο |
VI | Μαύρα | Μαύρο | Ποτέ | Μαύρο δέρμα |
Οι μεσογειακοί πληθυσμοί ανήκουν γενικά στου φωτότυπους III – IV- V.
Κάθε έκθεση στον ήλιο μειώνει σταδιακά το ηλιακό μας κεφάλαιο. Υπολογίζεται ότι το μισό ηλιακό κεφάλαιο έχει σπαταληθεί στα πρώτα 15 χρόνια τη ζωή μας. Για τα άτομα με ανοιχτό δέρμα το ηλιακό κεφάλαιο είναι 50.000 ώρες ηλιοέκθεσης καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους και για όσου έχουν σκούρο δέρμα 150.000 ώρες, έχοντας υπόψη ότι η ηλιοφάνεια στην Ελλάδα είναι 3.000 ώρες ετησίως.
Ηλιοπροστασία πάντα και παντού
Η επιθετικότητα του ήλιου δεν γνωρίζει περιορισμούς και εμπόδια. Περισσότερο από το 90% της υπεριώδους ακτινοβολίας φτάνει στη γη μια συννεφιασμένη ημέρα, ενώ όλες οι επιφάνειες έχουν ανακλαστική ικανότητα (το χιόνι 85%, η άμμος από 15-25%, το νερό 20% και το γρασίδι 10%).
Τα κριτήρια για να επιλέξουμε το κατάλληλο αντηλιακό είναι ο φωτότυπος, η υγεία του δέρματος, ο τύπος του δέρματος (λιπαρό, ξηρό, μεικτό), η ηλικία και οι καθημερινές μας συνήθειες.
Η καθημερινότητά μας ορίζεται από τις προσωπικές μας συνήθειες, τις ώρες εργασίας και τις κοινωνικές μα δραστηριότητες. Αυτοί οι παράγοντες ορίζουν και την καθημερινή συμπεριφορά μας απέναντι στον ήλιο καθώς και το κατάλληλο δείκτη προστασίας που θα επιλέξουμε για το αντηλιακό μας.
Ο δείκτης SPF
Ο δείκτης SPF (ονομάζεται SPF – Sun Protection Factor) είναι ο δείκτη που καθορίζει το επίπεδο προστασία του δέρματος από το ηλιακό έγκαυμα, αλλά αποτελεί και ένα δείκτη προστασίας του DNA από δυνητικές μεταλλαξιογόνες φωτοχημικές μεταβολές.
Τί σημαίνει όμως πρακτικά ο παράγοντας SPF;
Υπολογίζουμε το χρόνο έκθεσης στον ήλιο που χρειάζεται το δέρμα μας για να κοκκινίσει. Εάν πολλαπλασιάσουμε το χρόνο αυτό με το δείκτη του αντηλιακού, τότε μπορούμε να υπολογίσουμε το μέγιστο χρόνο έκθεσης στον ήλιο (με το αντηλιακό προϊόν φυσικά!) χωρίς να καούμε ή να κοκκινίσουμε.
Για παράδειγμα, αν κάποιος κοκκινίζει μετά από 10 λεπτά έκθεσης στον ήλιο, με ένα αντηλιακό με SPF 15 θα μπορεί να είναι στον ήλιο για 150 λεπτά χωρίς να κοκκινίσει το δέρμα του.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επανάληψη της επάλειψης με αντηλιακό ανά τακτά χρονικά διαστήματα βοηθά στην πρόληψη εγκαυμάτων.
ΣΩΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
- Καλύπτουμε ομοιόμορφα με το αντηλιακό ακόμη και τα δύσκολα σημεία, όπως αυτιά, πέλματα, μέτωπο και μύτη
- Εφαρμόζουμε αρκετή ποσότητα αντηλιακού. Για το σώμα ενός ενήλικα απαιτείται ποσότητα που αντιστοιχεί σε δυο κουταλιές της σούπας και για το πρόσωπο σε ένα κουταλάκι του γλυκού
- Εφαρμόζουμε το αντηλιακό σε στεγνό δέρμα 20-30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και το ανανεώνουμε κάθε δύο ώρες, καθώς και αμέσως μετά το κολύμπι ή το σκούπισμα με την πετσέτα.
- Για τα βρέφη και τα παιδιά το αντηλιακό πρέπει να ανανεώνεται ανά μία ώρα ακόμα και στην επιφάνεια του δέρματος που καλύπτεται από το μπλουζάκι και οπωσδήποτε μετά το κολύμπι ή το σκούπισμα με την πετσέτα.
Και μη ξεχνάτε!
Η χρήση αντηλιακού δεν εμποδίζει το μαύρισμα, απλώς το καθυστερεί. Σωστή όμως ηλιοπροστασία σημαίνει ασφαλές μαύρισμα με διάρκεια, χωρίς κοκκινίλες και ξεφλούδισμα, ενώ μειώνονται τα περιστατικά μελανώματος και λοιπών καρκίνων του δέρματος.