Προφυλαχθείτε από την ηλιακή ακτινοβολία

Πολλά έχουμε ακούσει σχετικά με την ηλιακή ακτινοβολία και το τι πρέπει να κάνουμε για να προφυλαχθούμε από αυτή, χωρίς ωστόσο να τα έχουμε υιοθετήσει στην καθημερινή μας ζωή. Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή.

Ένα άρθρο, που επιμελήθηκε η Μαργαρίτα Φατσέα, Φαρμακοποιός.

Η ηλιακή ακτινοβολία διακρίνεται στη UVA, τη UVB και τη UVC. Οι UVA είναι οι ακτίνες που περνούν στις βαθύτερες στιβάδες του δέρματος μας και ευθύνονται για την πρόωρη γήρανση, τις βλάβες στο κυτταρικό DNA και τη μείωση της άμυνας του δέρματος (UVA= Ageing). Οι UVB είναι οι ακτίνες εκείνες που μπορούν να προκαλέσουν έγκαυμα και κατ’ επέκταση δερματικούς καρκίνους (UVB=Burning), ενώ οι UVC, αν και πολύ επικίνδυνες, δεν καταφέρνουν να περάσουν στην επιφάνεια της γης.

Οι υπεριώδεις ακτινοβολίες ενεργοποιούν την παραγωγή μελανίνης στο δέρμα. Όσο περισσότερο εκτιθέμεθα στον ήλιο, τόσο μεγαλύτερη είναι η παραγωγή μελανίνης και συνεπώς, τόσο περισσότερο σκουραίνει το δέρμα μας. Ωστόσο, η υπερβολική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα και πιθανότατα καρκίνο. Έτσι λοιπόν, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούμε αντηλιακό που θα προστατεύει και από τις ακτίνες UVA και από τις UVB.

Ο δείκτης προστασίας SPF (sun protection factor) ορίζεται ως ο χρόνος που μεσολαβεί προκειμένου να αντιδράσει ένα ευαίσθητο δέρμα κάτω από τον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία ώστε να μην προκληθεί ερύθημα. Όσο πιο υψηλός είναι ο δείκτης SPF, τόσο μεγαλύτερη είναι και η προστασία που έχουμε ενάντια στον ήλιο, χωρίς αυτό ωστόσο να σημαίνει ότι πρέπει να παραλείπουμε την τακτική ανανέωσή του.

Για να γίνει όμως η καλύτερη επιλογή αντηλιακού, απαραίτητο είναι να βρούμε τον τύπο της επιδερμίδας μας.

Φωτότυπος 1: Σ’ αυτόν το φωτότυπο ανήκουν άτομα με ωχρό ανοιχτόχρωμο δέρμα και φακίδες, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά και μπλε ή πράσινα μάτια. Τα άτομα αυτά καίγονται πάντα από τον ήλιο και δεν μαυρίζουν ποτέ. Απαραίτητο είναι να χρησιμοποιούν αντηλιακό με δείκτη 50 τόσο στην πόλη, όσο και στη θάλασσα.

Φωτότυπος 2: Πρόκειται για άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, ξανθά ή ανοιχτά καστανά μαλλιά και μπλε μάτια .Τα άτομα αυτά συνήθως καίγονται και κοκκινίζουν στον ήλιο, ενώ σταδιακά το δέρμα τους μπορεί να μαυρίσει. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν αντηλιακό με δείκτη 30 για την πόλη, απαραίτητο όμως είναι να χρησιμοποιήσουν αντηλιακό με δείκτη 50 για τη θάλασσα.

Φωτότυπος 3: Είναι άτομα με πιο σκουρόχρωμη επιδερμίδα, σκούρα ξανθά ή καστανά μαλλιά, ενώ το χρώμα ματιών μπορεί να διαφέρει. Αυτού του τύπου η επιδερμίδα σκουραίνει στον ήλιο και μαυρίζει, ενώ σπάνια μπορεί να προκληθούν εγκαύματα. Συνίσταται η χρήση αντηλιακού με δείκτη 30 τόσο για την πόλη όσο και για τη θάλασσα.

Φωτότυπος 4: Χαρακτηρίζεται ως «ασιατική χροιά» και αφορά άτομα με ανοιχτό καστανό δέρμα, ανοιχτά ή σκούρα καστανά μαλλιά και σκουρόχρωμα μάτια. Η επιδερμίδα αυτή μαυρίζει εύκολα, σπάνια καίγεται, ενώ το μαύρισμα διαρκεί για αρκετό καιρό. Συνίσταται η χρήση αντηλιακού με δείκτη 20 για την πόλη, ενώ με δείκτη 30 για τη θάλασσα.

Φωτότυπος 5: Σκούρα επιδερμίδα, σκουρόχρωμα μαλλιά και μάτια. Τα άτομα αυτά δεν καίγονται σχεδόν ποτέ, ενώ μαυρίζουν πάρα πολυ εύκολα. Αντηλιακό με δείκτη 15-20 μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την πόλη, αλλά και για τη θάλασσα.

Πώς να χρησιμοποιείτε σωστά την αντιηλιακή κρέμα

Διαλέξτε το αντηλιακό σας ανάλογα με τον φωτότυπο σας
Φορέστε το αντηλιακό σας 20 λεπτά πριν την έκθεσή σας στον ήλιο, επιτρέποντας έτσι στα φίλτρα να δράσουν καλύτερα
Απλώστε μια γενναία ποσότητα αντηλιακού σε στεγνό δέρμα
Μην ξεχάσετε να βάλετε αντηλιακό σε κάθε σημείο που εκτίθεται στον ήλιο (χέρια,ώμους, χείλη,μύτη, αυτιά, πέλματα, παλάμες)
Ανανεώνετε το αντηλιακό σας κάθε 2 ώρες περίπου ή μετά από κάθε βουτιά, έντονη εφίδρωση ή σκούπισμα με την πετσέτα.

Βλάβες από τον ήλιο

Βραχυπρόθεσμες:

Μαύρισμα, το οποίο θεωρείται σαν μια αντίδραση του οργανισμού ενάντια στις υπεριώδεις ακτινοβολίες
Έγκαυμα, του οποίου ο βαθμός μπορεί να διαφέρει. Συνίσταται η λήψη υγρών και η χρήση ενυδατικών κρεμών στην προσβεβλημένη περιοχή
Θερμοπληξία, όπου το σώμα «υπερθερμένεται» ύστερα από υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Συμπτώματα, όπως πυρετός, πονοκέφαλος και εμετός είναι χαρακτηριστικά.

Μακρυπρόθεσμες:

Πρόωρη γήρανση ή φωτογήρανση, προκαλείται από τις ηλιακές ακτινοβολίες δημιουργώντας όχι μόνο ρυτίδες στο δέρμα, αλλά και εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος
Καρκίνος του δέρματος, με σημαντικότερη την εμφάνιση μελανώματος

Φυσικά Vs Χημικά φίλτρα

Υπάρχουν αντηλιακά με φυσικά και άλλα με χημικά φίλτρα. Τα χημικά είναι αυτά που απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία, αφού περιέχουν συστατικά όπως η βενζοφαινόνη, ενώ τα φυσικά, με κύριο συστατικό το οξείδιο του ψευδαργύρου, την αντανακλούν. Η αποτελεσματικότητα και των δυο τύπων είναι παρεμφερής, με τη μόνη διαφορά ότι τα φυσικά φίλτρα αφήνουν ένα άσπρο φιλμ πάνω στο δέρμα.

Το μελάνωμα

Πρόκειται για μία πολύ επικίνδυνη μορφή καρκίνου (5% των δερματικών καρκίνων) που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Συνήθως, αναπτύσσεται πάνω σε προϋπάρχουσες ελιές, αλλά δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που αυτό εμφανίζεται σαν μια νέα δερματοπάθεια. Σαν κύριος παράγοντας εμφάνισης της νόσου θεωρείται η έντονη και περιστασιακή έκθεση στον ήλιο, ενώ σημαντικό θεωρείται και το εάν υπάρχει ιστορικό δερματικού καρκίνου στην οικογένεια .Υψηλού κινδύνου θεωρούνται άτομα με ανοιχτή επιδερμίδα, ξανθά μαλλιά και ανοιχτόχρωμα μάτια ή ακόμα και άτομα που έχουν υποστεί περισσότερα από 3 «σοβαρά» εγκαύματα κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας. Κρίνεται, λοιπόν, απαραίτητο να εξετάζουμε ετησίως τους σπήλους που τυχών έχουμε στο δερματολόγο και να αφαιρούμε τους πιο ύποπτους.

TIPS για την προστασία από τον ήλιο

Αποφύγετε τον ήλιο μεταξύ 12.00-16.00
Χρησιμοποιείστε σωστά το αντηλιακό σας
Φορέστε το αντηλιακό σας 20 λεπτά πριν από την έκθεσή σας στον ήλιο
Ανανεώνετε τακτικά το αντηλιακό σας κάθε μιάμιση με δύο ώρες ή
Θυμηθείτε ότι τα αντηλιακά που είναι ανθεκτικά στο νερό (water resistant) χρειάζονται ανανέωση μετά από 40 λεπτά, ενώ τα αδιάβροχα αντηλιακά (waterproof) μετά από 80 λεπτά
Μην ξεχνάτε να φοράτε γυαλιά ηλίου και καπέλο
Χρησιμοποιήστε το αντηλιακό σας ακόμα και όταν έχει συννεφιά.
Να μην χρησιμοποιείτε αρώματα πριν πάτε στη θάλασσα, καθώς μπορεί να δημιουργηθούν κηλίδες
Χρησιμοποιείστε αντηλιακό μαλλιών σε βαμμένα μαλλιά για να διατηρήσουν το χρώμα τους
Μην ξεχνάτε να βάζετε αντηλιακό και στα χείλη
Να χρησιμοποιείτε αντηλιακό σε παιδιά ηλικίας άνω των 6 μηνών
Προτιμήστε τροφές πλούσιες σε λυκοπένιο (ντομάτα, βερίκοκα, καρπούζι, πεπόνι), το οποίο προστατεύει το δέρμα από τις ακτίνες UV, καθώς και πράσινο τσάι , το οποίο βοηθάει στις βλάβες του DNA που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία.
Μόλις γυρίσετε από το μπάνιο, απλώστε μια ενυδατική κρέμα (after sun) σε πρόσωπο και σώμα
Αποφύγετε την υπερβολική έκθεση σας στον ήλιο εάν είστε έγκυος, καθώς είναι πολύ πιθανόν να δημιουργηθούν διαταραχές στη μελάχρωση του δέρματος (μέλασμα), ακόμα και διαταραχές στα αγγεία.

Πώς να προστατεύσετε τα παιδιά από τον ήλιο

Το δέρμα του παιδιού θεωρείται αρκετά ευαίσθητο στην υπεριώδη ακτινοβολία, καθώς δεν έχουν προλάβει να αναπτυχθούν πλήρως τα μελανοκύτταρα που θα συνθέσουν την απαραίτητη μελανίνη. Επίσης, η ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να ευθύνεται για πιθανές, μη αναστρέψιμες βλάβες που δημιουργούνται στο DNA των κυττάρων της επιδερμίδας, που μπορεί προοδευτικά να οδηγήσει σε καρκίνο του δέρματος και μελάνωμα.

Ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές, θα προστατέψετε το παιδί σας αποτελεσματικά ενάντια στον ήλιο.

Χρησιμοποιείστε αντηλιακά με SPF25 για βρέφη ηλικίας από 6 έως 12 μηνών. Για παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών προτιμήστε SPF50 και μην παραλείπετε να το ανανεώνετε τακτικά, τουλάχιστον κάθε 2 ώρες ή μετά από κάθε βουτιά στη θάλασσα
Αποφύγετε την έκθεση των παιδιών στον ήλιο μεταξύ 12.00-16.00, όταν δηλαδή οι ηλιακές ακτίνες είναι κάθετες
Καλύψτε επιμελώς τις ελιές που ίσως να έχει το παιδί σας με επαρκή ποσότητα αντηλιακού
Φορέστε ελαφρά ρούχα στα παιδιά καλύπτοντας όσο το δυνατόν το μεγαλύτερο μέρος του σώματός τους και βεβαιωθείτε ότι η ύφανση είναι τέτοια που δεν τα διαπερνά η ηλιακή ακτινοβολία
Μην ξεχνάτε να τους φορέσετε (καλής ποιότητας) γυαλιά ηλίου και καπέλο
Παιδιά ηλικίας κάτω των 6 μηνών δεν θα πρέπει να εκτίθενται στον ήλιο, αφού το δέρμα τους είναι πολύ ευαίσθητο
Εκπαιδεύστε το παιδί σας να κάνει σωστή και τακτική χρήση του αντηλιακού

ΠΗΓΕΣ

27 Ιουνίου 2018

Κατηγορία: Αντιηλιακή Προστασία, Άρθρα Φαρμακοποιών